Chiến lược cốt lõi (theo thứ tự ưu tiên)

1. Chống nắng nghiêm ngặt mỗi ngày

   • SPF 30–50, phổ rộng UVA/UVB, PA≥+++; lượng thoa ~2 mg/cm²; bôi lại 2–3 giờ/lần khi hoạt động ngoài trời.

2. Phục hồi hàng rào

   • Ceramide–cholesterol–acid béo (tỉ lệ gần 3:1:1), niacinamide 2–5%, panthenol 1–5%, cholesterol 0.1–0.5%.

3. Chống oxy hoá buổi sáng

   • Vitamin C (L-ascorbic) 10–20% pH 2–3.5; hoặc dẫn xuất (SAP/MAP/3-O-ethyl) 3–15% cho da nhạy cảm; bổ sung E, ferulic, resveratrol.

4. Kích thích tái tạo & collagen buổi tối

   • Retinoid: retinol 0.1–0.3% khởi đầu (tăng dần đến 0.5–1% nếu dung nạp), retinal 0.05–0.1%; không dùng cho thai kỳ/cho con bú.

5. Tối ưu bề mặt da

   • AHA/BHA/PHA nồng độ thấp, tần suất 1–3 lần/tuần: glycolic/lactic 5–10% (pH ~3.5–4), BHA 0.5–2% cho da dầu mụn, PHA 5–10% cho da nhạy cảm.

6. Peptide & “signal molecules”

   • Palmitoyl tripeptide-1/7, Matrixyl 3000, copper peptide (GHK-Cu) 0.05–0.5%: hỗ trợ tín hiệu tổng hợp ECM.

7. Lối sống

   • Ngủ 7–8h, khẩu phần giàu polyphenol/omega-3, vận động aerobic + kháng lực, không thuốc lá, hạn chế đường tinh luyện (giảm glycation), chống nắng vật lý (mũ, áo).

Hoạt chất trọng tâm & phạm vi nồng độ khuyến nghị

• Sunscreen (UV filters): chọn SPF 30–50, UVA high-PPD/PA; da nhạy cảm ưu tiên khoáng (ZnO, TiO₂).

• Retinoid: retinol 0.1–1%, retinal 0.05–0.1%, adapalene 0.1% (theo tư vấn bác sĩ); tăng dần tần suất → liều (low & slow).

• Vitamin C: LAA 10–20% (pH 2–3.5); SAP/MAP/3-O-ethyl 3–15% ít kích ứng hơn.

• Niacinamide: 2–5% (bền vững | giảm TEWL | đều màu).

• AHA/BHA/PHA: 0.5–10% tuỳ loại da & mục tiêu; tránh dùng cùng đêm với retinoid khi mới bắt đầu.

• Peptide: 0.05–5% tuỳ hệ peptide; ưu tiên công thức có dữ liệu in-vitro/in-vivo tin cậy.

• Chất hút ẩm + khoá ẩm: HA đa trọng lượng phân tử 0.1–1%, glycerin 3–10%, squalane 2–10%.

Routine gợi ý theo loại da (sáng/tối)

Da dầu–mụn

• Sáng: sữa rửa dịu nhẹ → vitamin C dẫn xuất → niacinamide 4% → kem chống nắng SPF 50.

• Tối: rửa mặt → BHA 1–2% (cách ngày) → retinol 0.1–0.3% (luân phiên) → kem phục hồi ceramide.

Da khô–nhạy cảm

• Sáng: sữa rửa pH ~5.5 → vitamin C dẫn xuất + panthenol → kem dưỡng giàu lipid → chống nắng khoáng.

• Tối: rửa mặt → PHA 5% (1–2 lần/tuần) → retinal 0.05% 2–3 đêm/tuần (sandwich với kem dưỡng) → kem phục hồi 3:1:1.

Da hỗn hợp–không đều màu

• Sáng: vitamin C 10–15% → niacinamide 4–5% → chống nắng.

• Tối: AHA 5–8% (1–2 lần/tuần) → retinol 0.3–0.5% tăng dần → dưỡng ẩm cân bằng.

Nguyên tắc tăng liều: chỉ tăng khi không đỏ–rát–bong >14 ngày; xuất hiện kích ứng: giảm tần suất, chuyển sang dẫn xuất dịu, ưu tiên phục hồi hàng rào.

Sai lầm thường gặp

• Chỉ tập trung “serum đắt tiền” nhưng bỏ qua chống nắng → vô hiệu hoá nỗ lực chống lão hoá.

• Lạm dụng tẩy da chết làm rối loạn hàng rào, TEWL tăng.

• Dùng nhiều hoạt chất mạnh cùng buổi tối khi mới bắt đầu (AHA + retinoid).

• Không bôi đủ lượng kem chống nắng; không bôi lại khi nắng gắt.

• Thiếu kiên trì: collagen tái cấu trúc cần 12–24 tuần để thấy khác biệt rõ.

Khi nào cân nhắc can thiệp chuyên sâu

• Nếp nhăn tĩnh sâu, sạm nám kháng trị, lỗ chân lông to kèm chùng nhão: trao đổi bác sĩ về peel y khoa, laser/LED, microneedling, neuromodulator hoặc chất làm đầy. Skincare vẫn cần duy trì để tối ưu và kéo dài kết quả.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1) Bắt đầu chống lão hoá từ tuổi nào?
Từ 20–25: tập trung chống nắng + phục hồi hàng rào + chống oxy hoá; retinoid liều thấp có thể bắt đầu khi da dung nạp tốt.

2) Dùng vitamin C và niacinamide chung có “xung đột” không?
Không ở pH công thức hiện đại; có thể dùng cùng buổi sáng, hoặc tách sáng/tối nếu da nhạy cảm.

3) Retinoid có mỏng da không?
Không. Retinoid tăng tổng hợp collagen, cải thiện cấu trúc trung bì; bong vảy ban đầu là thích nghi tạm thời.

4) Da nhạy cảm có dùng acid tẩy da chết được không?
Được với PHA 5–10% tần suất thấp; tránh phối hợp retinoid cùng đêm khi mới khởi đầu.

5) Bôi lại kem chống nắng khi nào?
Mỗi 2–3 giờ khi ở ngoài trời hoặc đổ mồ hôi; trong văn phòng có ánh sáng mạnh/HEV vẫn nên duy trì bôi lại định kỳ.