Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại mỹ phẩm. Nếu xét về thương hiệu thì có hàng ngàn thương hiệu với hàng triệu nhãn hiêụ sản phẩm làm đẹp. Mặc dù đa dạng là vậy nhưng xét về mặt bào chế người ta phân mỹ phẩm ra thành các nhóm cơ bản sau đây:
- Dạng dung dịch
- Dạng nhũ tương
- Dạng kem
- Dạng Lotion
- Dạng mỡ
- Dạng hỗn dich
- Dạng rắn
MỸ PHẨM DẠNG DUNG DỊCH
Đây là dạng bào chế đơn giản và sơ khai nhất, tất cả các hoạt chất đem lại tác dụng cho sản phẩm đều tan trong dung môi của nó, tạo ra một sản phẩm chúng ta thường thấy trong suốt không mờ đục.
Thường thì chúng ta sẽ chia dung môi làm 2 dạng chính là dung môi phân cực và không phân cực. Đối với dung môi phân cực phổ biến nhất chúng ta có thể thấy là nước, mặt khác đối với dung môi không phân cực thường là các dung môi hữu cơ hoặc dầu.
Tuỳ vào đặc tính tan của chất tan mà chúng ta chọn dung môi sao cho phù hợp (phân cực hoặc không phân cực), để tối ưu hoá tác dụng cũng như khả năng hấp thu của cơ thể.
MỸ PHẨM DẠNG NHŨ TƯƠNG (EMULSION)
Trái với dạng dung dịch thì nhũ tương là đặc trưng của nhóm sản phẩm chất tan không tan trong dung môi. Vậy thì làm sao để có được sản phẩm đồng nhất??? Nói nôm na là khi ta dùng một hũ mỹ phẩm thì điều chúng ta cần là chất lượng của phần trên, phần giữa và phần dưới của sản phẩm là như sau.
Điều này đặc biệt quan trọng trong phân liều sản phẩm. Khoa học bào chế phát triển giúp cho chúng ta có giải pháp cho tình huống khó này.
Thêm chất nhũ hoá (các chất tạo ra cấu trúc lưỡng cực) để có thể kết nối giữa gốc thân nước và gốc thân dầu với nhau. Hay nói cách khác là nối các chất phân cực và không phân cực với nhau. Thể chất của các dạng này hầu hết có tính chất cản quan đục mờ đến đục, gần như không sự trong hoàn toàn. Thành phần của chúng gồm các nhóm chính như sau:
Pha nước: chứa các chất phân cực hay gọi cách đơn giản là thân nước như: nước, cồn, glycerin, ….
Pha dầu: gồm các chất không phân cực (thân dầu) như: Vaseline, dầu thực vật, dầu khoáng các loại …
Chất nhũ hoá: đây là thành phần quan trọng giúp pha dầu và pha nước có thể liên kết được với nhau tạo ra một hệ ổn định đồng nhất. Bản chất của nhóm này gồm các chất lưỡng tính có đầu thân nước và đầu thân dầu.
Đầu thân nước (phân cực) sẽ gắn vào các chất thân nước ở pha nước, đầu thân dầu sẽ gắn các chất thân dầu ở pha dầu. Như vậy dầu và nước có thể liên kết với nhau thông qua chất nhũ hoá sẽ giúp tạo thành một hệ ổn định không phân lớp hay lắng đọng.
Điển hình trong nhóm này phải kể đến các dạng thông dụng như Cream (kem), mỡ (oilment), lotion…
CREAM – KEM
Đây là dạng bán rắn có sự cân bằng giữa hai pha dầu và pha nước, hay nói các khác khối lượng pha dầu và pha nước gần như tương đương nhau trong sản phẩm. Thể chất của chúng tương đối ổn định và gần với dạng rắn. Ưu điểm của dạng này là hấp thụ nhanh, dễ rửa sạch và đặc biệt là giữ ẩm tốt. Chính vì vậy các sản phẩm chăm sóc da hay dùng loại này.
LOTION
Lotion gàn giống với dạng Cream, tuy nhiên độ nhớt thấp hơn. Đặc tính hấp thu, thẩm thấu rất nhanh tạo cảm giá nhẹ nhàng trên da hơn. Dạng bào chế cũng đơn giản hơn do hàm lượng thành phần nhỏ. Không quá lo lắng về hiện tượng tách lớp.
GEL
GEL là một loại nhũ tương mà tỷ trọng pha nước nhiều hơn pha dầu rất nhiều. Hay nói các khác Gel là nhũ tương D/N. Đặc điểm của Gel là khô nhanh để lại lớp màng mỏng trên da. Tạo cảm giá dịu nhẹ trên da. Vì vậy rất phù hợp với da dầu.
OILMENT (Mỡ)
Ngược lại với Gel thì mỡ là dạng nhũ tương N/D. Thành phần dầu chiếm nhiều hơn trong hệ. Dạng này hấp thu chập hơn nhưng lại thúc đẩy quá trình hấp thu tốt hơ. Do pha dầu tác dụng trước pha nước tác dụng sau. Dạng này phù hợp với các sản phẩm điều trị như nám, lão hoá da…
Nhược điểm của nó là tạo cảm giá trơn, nhờn bết dính khó rửa sạch.
HỖN DỊCH
Đây là dạng phân tán giữa pha rắn và pha lỏng, nó có thể là dạng phân tán trong dầu hoặc trọng hệ nhũ tương. Thường thì dạng này chỉ áp dụng khi thành phần có hàm lượng chất không tan quá lớn. Hoặc áp dụng đối với những chất có yêu cầu đặc biệt không thể nhũ tương thành hệ ổn định.
Chính vì sự kém ổn định mà trên bao bì sản phẩm hỗn dịch thường có lưu ý ” Lắc kỹ trước khi sử dụng”
MỸ PHẨM DẠNG RẮN
Thường xuất hiện trong tủ đồ của các chị em sử dụng trong việc makup như: Phấn, son, xáp …. Thể chất thường được làm đồng nhất và mịn được đúc thành các khuôn cố định. Đặc tính của dòng này là nóng chảy ở nhiệt độ cao và hoá rắn ở nhiệt độ thấp, thuận lợi trong quá trình đổ khuôn.
